اسرائیل مسئولیت “سرنگونی دو پهپاد سپاه پاسداران در آسمان عراق” را که می‌گوید از داخل ایران به سوی غزه یا سرزمین های فلسطینی در کرانه غربی رود اردن به پرواز درآمده بودند، به عهده گرفته است. همزمان، سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان سفر کرده و با حضور وی و وزیر دفاع تاجیکستان کارخانه تولید پهپاد ایرانی در پایتخت آن کشور افتتاح شده است.

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، در یک سخنرانی در کنفرانسی در موسسه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه رایشمن هرتزلیا در اسرائیل گفته است دو پهپاد ایرانی که در ماه فوریه (اواخر بهمن سال گذشته) بر فراز عراق سرنگون شدند.

آقای گانتز گفته است: “سپاه دو پهپاد از داخل ایران به سمت اسرائیل فرستاد که ارزیابی ما این است که هدف از پرتابشان این بود که آنها را به نوار غزه یا کرانه باختری برساند تا توسط سازمان‌های تروریستی جمع‌آوری شوند”.

پیشتر رسانه‌های اسرائیلی گفته بودند که اسرائیل در اواخر بهمن دو پهپاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بر فراز آسمان عراق هدف قرار داده اند اما این اولین بار است که یک مقام دولتی مسئولیت این سرنگونی را به عهده می‌گیرد و مقصد آن را داخل اسرائیل عنوان می‌کند.

اواخر بهمن ۱۴۰۰ نورنیوز پایگاه خبری وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران، تایید کرده بود که در یکی از “مقرهای پشتیبانی سپاه پاسداران” در منطقه “ماهیدشت” کرمانشاه آتش سوزی رخ داده است.

رسانه‌های اسرائیلی می‌گویند که این حمله در واکنش به تلاش سپاه پاسداران برای فرستادن پهپاد به داخل اسرئیل بوده است.

ایران سپس با موشک‌های بالستیک ساختمانی در اربیل عراق را هدف قرار داد و آن را متعلق به اسرائیل خواند اما اسرائیل و عراق تعلق ساختمان به نیروهای اسرائیلی را رد کردند.

وزیر دفاع اسرائیل امروز ۲۷ اردیبهشت برابر با هفدهم مه هشدار داد که تلاش‌های ایران برای انتقال “تسلیحات دقیق” به نیروهای نیابتی خود، از جمله از طریق سوریه، ادامه دارد و گفته کشورش “به توقف این تلاش‌ها و جلوگیری از تهدید شهروندانش و منطقه ادامه خواهد داد”.

اسرائیل به طور مرتب مواضعی را در خاک سوریه هدف قرار می دهد و می گوید متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا محل نگهداری تسلیحات متعلق به آن یا مرکز وابسته به نیروهای شبه نظامی وابسته به ایران هستند.

پذیرش رسمی مسئولیت سرنگونی دو پهپاد متعلق به سپاه در آسمان عراق از سوی اسرائیل با افتتاح کارخانه تولید پهپادهای ایرانی در تاجیکستان همزمان شده است.

کارخانه تازه افتتاح شده پهپادهای ایرانی در تاجیکستان چه پهپادی تولید می‌کند؟

همزمان با اظهارات وزیر دفاع اسرائیل درباره پهپادهای ایران، سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران که به تاجیکستان سفر کرده همراه با وزیر دفاع این کشور کارخانه تولید پهپاد ایرانی را در دوشنبه، پایتخت، افتتاح کرده است.

آقای باقری پس از افتتاح این کارخانه با امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، ملاقات کرده است. دفتر مطبوعات ریاست جمهوری تاجیکستان با انتشار خبر این دیدار نوشت که در این ملاقات موارد مربوط به روابط دو کشور، بخصوص در زمینه‌های امنیتی و نظامی و تکنیکی بررسی شده است.

در این کارخانه پهپاد “ابابیل ۲” تولید می‌شود که رسانه‌های ایران می‌گویند برای عملیات انهدامی “توانایی بالایی” دارد و می‌تواند ماموریت‌هایی مانند “شناسایی و تصویربرداری هوایی” هم انجام دهد.

بنا بر این گزارش‌ها، برد عملیاتی ابابیل ۲ تا ۱۰۰ کیلومتر، سقف پرواز آن به ۳۳۰۰ متر و سرعت آن تا ۲۵۰ کیلومتر می‌رسد. سرلشکر باقری افتتاح این کارخانه را “نقطه عطفی” در همکاری‌های نظامی ایران و تاجیکستان خوانده است.

چرا از پهپادهای ایران خبر زیاد شنیده می‌شود؟

ایران یکی از سازندگان پهپاد یا هواپیمای بدون سرنشین است. نیروی هوایی ایران طی بیشتر از ۴۰ سالی که از انقلاب بهمن ۵۷ سپری می‌شود، به دلیل تحریم‌های تسلیحاتی آمریکا نتوانسته خود را به روز نگه دارد و جنگنده‌ها و هواپیماهای نظامی آن فرسوده شده است. از آنجا که فناوری تولید هواپیما بسیار پیچیده است و ایران چنین توانایی را در اختیار ندارد، روی به توسعه برنامه موشکی و تولید پهپاد کرده است تا بخشی از کمبودهای خود در نیروی هوایی را جبران کند.

مقام های آمریکایی در دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا ایران را متهم می کردند که پهپادهای خود را در اختیار برخی از گروه‌های شبه نظامی منطقه قرار می دهد و از جمله در جنگ یمن، شبه نظامیان حوثی، با استفاده از این پهپادها مواضعی در خاک عربستان را هدف قرار داده اند.

منابع غربی گفته‌اند که ایران برخلاف مصوبه شورای امنیت سازمان ملل در تحریم تسلیحاتی یمن، این تجهیزات را در اختیار حوثی‌ها قرار داده اما ایران این اتهام را رد کرده و گفته است که حوثی‌ها خود به فناوری تولید این تجهیزات دست یافته‌اند.

همچنین در برخی از حملات منتسب به ایران به کشتی‌های تجاری پهپاد به کار رفته است. از جمله در حمله به نفتکش اسرائیلی مرمراستریت در مرداد سال ۱۴۰۰ که در جریان آن دو نفر، از جمله یک تبعه بریتانیایی کشته شدند، مقامات اسرائیلی گفتند که این حمله توسط ایران و با پهپاد صورت گرفته است.

آیا برنامه پهپادی ایران تحریم شده است؟

هرچند جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم های نظامی و تسلیحاتی آمریکاست اما به طور مشخص برنامه پهپادهای آن تحت تحریم قرار نگرفته اما مجلس نمایندگان آمریکا زمینه آن را فراهم کرده است.

مجلس نمایندگان آمریکا در اردیبهشت سال جاری طرح “قانون توقف امکانات پهپادی ایران” را که آذرماه ۱۴۰۰ به طور مشترک توسط گروهی از نمایندگان از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه به مجلس نمایندگان تحویل شده بود تصویب کرد. قانونی شدن این طرح مستلزم تصویب در مجلس سنا و امضای رئیس جمهور آمریکا است.

در طرح ارائه شده، در تشریح هدف این قانون آمده است: “سیاست ایالات متحده این است که از دستیابی ایران و گروه‌های تروریستی و شبه نظامی وابسته به ایران به هواپیماهای بدون سرنشین، از جمله قطعات قابل دسترسی در بازار و استفاده از آنها در حمله علیه ایالات متحده و کشورهای شریک آن جلوگیری شود.”

در این طرح به قانون “مقابله با نیروهای متخاصم از طریق وضع تحریم” هم ارجاع شده است و به این ترتیب، در صورت قانونی شدن این طرح، افراد و شرکت‌هایی که امکان دسترسی ایران به اقلام مورد نظر را فراهم آورند احتمالا هدف تحریم قرار خواهند گرفت.

گرگوری میکس، عضو دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در زمان ارائه طرح “توقف پهپادهای ایران” گفته است: “پهپادهای مرگبار در دست ایران که بزرگترین صادرکننده تروریسم جهان است، امنیت ایالات متحده و صلح منطقه را به خطر می اندازد”.

اسرائیل پیش از سرنگون کردن پهپادهای سپاه درباره برنامه پهپادی ایران چه گفته بود؟

بنی گانتز وزیر دفاع اسرائیل ماه ها پیش ایران را متهم کرده بود که از پایگاه‌هایی در چابهار و قشم در جنوب ایران حمله دریایی انجام می‌دهد و پهپادهای نظامی از جمله پهپادهای پیشرفته “شاهد” را به پرواز درمی‌آورد.”

پایگاه پهپادی در جزیره قشم از سال هشت سال پیش در رسانه‌ها با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای گزارش شده است و حتی در نقشه گوگل در جنوب این جزیره دیده می‌شوند. حتمال دارد منظور آقای گانتس از پهپاد “پیشرفته” شاهد، شاهد ۱۴۹ یا پهپاد غزه باشد که نمونه پبشرفته‌تر شاهد ۱۲۹ است.

گفته شده شاهد ۱۴۹، حدود سه تن وزن دارد، ارتفاع پرواز آن به ده هزار متر و سرعت آن به ۳۵۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد، ۳۵ ساعت مداومت پرواز دارد، پانصد کیلو بار حمل می‌کند و سه هزار کیلومتر برد دارد.

رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران این پهپاد را شبیه پهپاد “ام‌کیو۹ ریپر” می‌دانند که با “مطالعه پهپاد غنیمتی ام‌کیو۹ آمریکا” و “با نگاهی” به پهپاد آمریکایی ساقط‌شده گلوبال هاوک ساخته شده است.

فرمانده نیروی هوایی اسرائیل برای مقابله با “تهدید” پهپادی ایران، پیشنهاد همکاری “دفاعی” با کشورهای منطقه مثل امارات متحده و بحرین را مطرح کرده است.