در حالی که خبرگزاری ایرنا از کشته شدن ۱۹ نفر در درگیریهای زاهدان خبر داده، منابع محلی آماری بین ۳۶ تا ۵۸ کشته گزارشهایی منتشر کردهاند.
بیبیسی امکان تایید این آمار و راستیآزمایی دقیق کشتهها را ندارد.
خبرگزاری ایرنا، تعداد ۱۹ کشته را به نقل از شاهدان عینی منتشر کرده و نوشته است که هنوز «آمار رسمی» کشتهشدگان روشن نیست.
اما دو منبع «کمپین فعالان بلوچ» و «خبرگزاری حالوش» که هر دو اخبار سیستان و بلوچستان را منتشر میکنند، گزارشهای متفاوتی منتشر کردهاند.
خبرگزاری «حالوش» میگوید تعداد کشتهها به ۳۶ تن رسیده و ۵۰ نفر نیز مجروح شدهاند.
اما کمپین فعالان بلوچ نوشته است که «بر اساس اعلام منابع میدانی» تعداد کشتهها ۵۸ نفر است.
خبرگزاری «حالوش» به نقل از یک شاهد عینی گزارش داده: «به خاطر ازدحام جمعیت معترضان و تیراندازیهای شدید ماموران نظامی، احتمالا آمار کشته و زخمیها افزایش پیدا خواهد کرد. در بین مجروحان، کودکان و زنان نیز هستند.»
احمد طاهری، فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان در مصاحبهای با صدا و سیما گفت که هنوز نمیتواند آمار دقیق کشتهشدگان را اعلام کند.
به گفته او در جریان درگیریهای روز جمعه «به چهار کلانتری در زاهدان حمله شده است».
همزمان نتبلاکس که بر وضعیت اینترنت در جهان نظارت میکند، تایید کرده که اینترنت در زاهدان با اختلال جدی روبهرو شده است.
تیراندازی به سوی شهروندان
نخستین گزارشها درباره درگیری زاهدان، ساعتی بعد از اتمام نماز جمعه این شهر منتشر شد.
ه نوشته کمپین فعالان بلوچ، تظاهرات روز جمعه در پی فراخوانی برای اعتراض به «قتل حکومتی مهسا امینی» و همچنین «تجاوز به دختر ۱۵ ساله بلوچ توسط سرهنگ ابراهیم کوچکزایی فرمانده انتطامی چابهار» برپا شد.
اندکی بعد نیز منابع محلی استان سیستان و بلوچستان از کشته و زخمی شدن دهها تن گزارشهایی منتشر کردند.
کمپین فعالان بلوچ با انتشار عکسی از دو معترضی که کشته شدهاند، نوشت که یکی از این دو نفر محمود برآهویی نام دارد و اهل روستای شیرآباد است و دیگری یکی از «طلبههای مدرسه دینی بدرالعلوم» به نام امین است.
خبرگزاری «حالوش» نیز گزارش داد که علاوه بر این دو نفر، یکی دیگر از کشتهشدگان رافع نارویی نام دارد که یک جوان ۲۳ ساله اهل زاهدان است.
در یک ماه گذشته انتشار خبر «تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار» به یک دختر ۱۵ ساله، موجی از خشم و اعتراض عمومی را در پی داشته است.
ساعتی بعد از انتشار خبرهای درگیری، شورای تامین استان سیستان و بلوچستان با صدور بیانیهای از شهروندان درخواست کرد که به اعتراضها نپیوندند.
در این بیانیه آمده است: «افرادی که ساعتی پیش قصد داشتند با تیراندازی اوضاع شهر را ناامن کنند با هوشیاری و واکنش نیروهای امنیتی و انتظامی اوضاع کنترل گردیده است.» (اشتباه دستوری از بیانیه شورای تامین است.)
خبرگزاری «حالوش» نوشته است: «هلیکوپترهای نظامی بر فراز مسجد جامع مکی، به پرواز درآمده و از هوا به سمت معترضان شلیک میکنند.»
به نوشته این خبرگزاری، چندین ساختمان دولتی در زاهدان، آتش گرفتهاند و اعتراضها به سراسر زاهدان گسترش یافته است.
خبرگزاری تسنیم – وابسته به سپاه پاسداران – نیز خبر گسترش اعتراضها را تایید کرده و نوشته است که معترضان در برخی خیابانهای شهر، لاستیک آتش زدهاند و «یک پایگاه اورژانس و برخی اماکن دیگر را به آتش کشیدند».
رسانههای رسمی جمهوری اسلامی، همگی آنچه را رخ داده، یک «حمله تروریستی» خواندهاند.
از آن جمله خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی – ایرنا – نوشته است: «افراد مسلح ضمن به رگبار بستن کلانتری همچنین تعدادی کوکتل مولوتف به سمت کلانتری پرتاب کردند.»
خبرنگار صدا و سیما نیز در یکی از بخشهای خبری شبکه خبر گفت: «ظهر امروز تعدادی فرد مسلح ناشناس اقدام به تیراندازی به کلانتری ۱۶ زاهدان کردند. ماموران برای حفاظت از ساختمان پاسگاه مجبور شدند به حمله کنندگان تیراندازی کنند.»
بر اساس این گزارش «عدهای از ماموران و عابرین اطراف کلانتری مجروح شدهاند».
خبرنگار صدا و سیما همچنین خبر داد که علاوه بر نیروهای نظامی، بسیج محلات نیز برای کمک به اماکن نظامی زاهدان وارد عمل شدهاند.
صدا و سیما مدعی است که زندگی عادی به شهر زاهدان بازگشته و «از نظر امنیتی مشکل خاصی نیست».
در یکی از ویدئوهایی که در شبکههای اجتمای منتشر شده، عدهای در حال انتقال مجروحان به بیمارستان هستند و در عین حال همچنان صدای تیراندازی شنیده میشود.
صدای ضجه و سوگواری عدهای از شهروندان نیز شنیده میشود.
حبیبالله سربازی بلوچ، از فعالان سیاسی مخالف جمهوری اسلامی در توییترش نوشته است که به دلیل تعداد بالای مجروحان در زاهدان، «بیمارستانها تخت خالی ندارند».
در یکی دیگر از ویدئوهایی که از زاهدان منتشر شده، عدهای نمازگزار دیده میشوند که در میانه نمازخواندن صدای شلیک گلولهها را میشنوند و نمازشان را قطع میکنند.
خبرگزاری «حالوش» نوشته است که در جریان درگیریها، چندین زن نیز زحمی شدهاند.
خبرگزاری ایرنا به نقل از یکی از نمازگزاران نوشته است: «یکی از آنان (معترضان) با اتوبوس به دیوار کلانتری زده و قصد تخریب دیوار و ورود به کلانتری را داشتند که موفق نشدند و تنها بخشی از دیوار تخریب شده است.»
بی بی سی