هر روز شمار بیشتری از شهروندان ترکیه به آلمان میگریزند. دو دلیل اصلی برای این روند وجود دارد. در حالی که پیگردهای سیاسی همچنان ادامه دارد، بیکاری و تورم کمر مردم ترکیه را شکسته و بسیاری را به ورطه فقر سوق داده است.
به گزارش دویچه وله، یک معلم سابق زبان انگلیسی در ترکیه چرایی تصمیم برای پناه آوردن به آلمان را روایت میکند: «زندگی در ترس و بلاتکلیفی هر روز و هر ثانیه انتظار این که پلیس دوباره بیاید، شما را از رختخواب بیرون بکشد، به پاسگاه ببرد و شما را شکنجه کند… دیگر طاقت این وضعیت را نیاوردیم. پس از مرگ پدرم، کشور را ترک کردیم.» تا پایان ماه ژوئیه امسال (اوایل مردادماه) بیش از ۲۳ هزار شهروند ترکیه در آلمان درخواست پناهندگی دادند. به گفته اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان (BAMF)، این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۰۳ درصد افزایش داشته است. در جدول کلی مربوط به سال ۲۰۲۳ این اداره در مورد درخواستهای پناهجویی با تفکیک کشور مبدأ، ترکیه پس از افغانستان و سوریه در رتبه سوم قرار دارد. اما نگاهی به ماه ژوئیه روشن میکند که شمار پناهجویان ترکیهای بیش از افغانها شده و حتی پس از سوریه در رتبه دوم قرار گرفته است. شمار درخواست پناهجویان ترکیهای در ماه ژوئیه ۳۷۹۱ و شمار درخواست افغانها ۳۷۵۰ فقره بوده است. این روند برای کارشناسان ترکیه عجیب نیست. بسیاری از آنها به دنبال پیروزی مجدد رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه در انتخابات ریاستجمهوری، این وضعیت را پیشبینی کرده بودند. دوندار کِلاوغلو، وکیل حقوقی و عضو هیئت مدیره شورای پناهندگان نیدرزاکسن در این رابطه میگوید: «دستکم نیمی از کسانی که به اردوغان رای ندادهاند، ناامید شدهاند. آنها به تغییر حکومت و بهبود اوضاع سیاسی و اقتصادی امیدوار بودند.» بر اساس مشاهدات کِلاوغلو، در حال حاضر یک افسردگی عمیق در میان مخالفان در ترکیه گسترش یافته است. او در گفتوگو با دویچهوله میگوید: «حتی پس از کودتای نظامی سال ۱۹۸۰ هم چنین فضای بدبینانهای وجود نداشت.» از نظر او، اوضاع سیاسی همچنان بسیار پرتنش است و آزار و اذیت مخالفان کماکان ادامه دارد. بهویژه از زمان کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶، دولت ترکیه بیش از پیش به سرکوب منتقدان روی آورده است. هزاران نفر از اعضای اپوزیسیون سالها در زندان به سر میبرند و هزاران نفر به ظن تروریسم شغل خود را از دست دادهاند. متقاضیان مشاغل، چه در بخش خدمات دولتی و چه در قسمت بزرگی از بخش خصوصی، نیاز به ارتباط خوب با حزب حاکم یا با بنیادهای مذهبی دارند. بسیاری از اعضای اپوزیسیون ناامید شده و کشور خود را ترک میکنند.
علاوه بر این، به گفته یاشار آیدین، پژوهشگر امور مهاجرت “بنیاد علم و سیاست” برلین، ترکیه در حال حاضر با تهدید بحران اقتصادی روبرو است که برای غلبه بر آن باید هزینهای مشقتبار را با از دست دادن رفاه اجتماعی بپردازد. و همه اینها به آنجا میانجامد که چشمانداز آینده، به ویژه برای افراد تحصیلکرده، روز به روز تیرهتر میشود و بسیاری در ترکیه دیگر آینده خوبی برای خود نمیبینند و راهی آلمان میشوند. وضعیت اقتصادی ترکیه به ویژه در دو سال گذشته به سرعت رو به وخامت گذاشته است. به طور عمده به دلیل سیاست نرخ بهره پایین اردوغان، لیر ترکیه بهتدریج ارزش خود را از دست داد و تورم سر به فلک کشید. شاخص تورم طبق آمار رسمی اخیر حدود ۴۸درصد بوده است. بانک مرکزی حتی برای پایان سال ۵۸درصد هم پیشبینی کرده است. بخش بزرگی از جمعیت کشور در مرز خط فقر قرار گرفتهاند. به نظر میرسد که بسیاری از مردم ترکیه باور به بهبود وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور ندارند. بهویژه افراد دارای آموزش دانشگاهی و اعضای اپوزیسیون کشور را ترک میکنند. آلمان با داشتن سه میلیون نفر ترکتبار، حضور خانواده و آشنا و همچنین شبکهها و ساختارهای جاافتاده، مقصدی جذاب برای بسیاری از مردم ترکیه است که از طریق مسیرهای نامتعارف به آن مهاجرت میکنند.