بنابر اعلام شبکه حقوق بشر کوردستان بازداشت، دستگیری و حبس، نقض آزادی بیان و فشار بر شهروندان کورد توسط دولت ایران، امری روزانه و مستمر است. اعدام، ترور و قتل دولتی و کشتار کولبران ادامه داشته و میزان قتل و خودکشی نیز افزایش یافته است.
شبکه حقوق بشر کوردستان آمار نقض حقوق بشر توسط دولت ایران در روژهلات کوردستان را اعلام نمود. شبکه حقوق بشر کوردستان تاکید نموده که این گزارش بهدلیل عدم اجازه رژیم ایران به سازمانها و گروههای حقوق بشری، گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در روژهلات کوردستان را به تصویر میکشد.
شبکه حقوق بشر کوردستان در گزارش خود اعلام نموده: «رژیم ایران با بازداشت شهروندان کورد حقوق سیاسی، اجتماعی و مدنی خلق کورد را نقض میکند. نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیضهای حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی موضوعاتی هستند که رژیم ایران به صورت روزانه آن را نقض میکند. اقدامات حکومت ایران علیە خلق کورد در روژهلات کوردستان مصداق عینی جنایت علیە بشریت و تبعیض است.»
آمار اعدام در سال ۲۰۲۳
در سال٢٠٢٣ میلادی حداقل ۱۶۹ نفر در روژهلات کوردستان اعدام شدند که شامل زندانیان سیاسی، محکومین بە قصاص و زندانیان مواد مخدر میباشند.
ترور و قتل دولتی
در سال گذشته میلادی ۴ شهروند کورد توسط حکومت ایران ترور شدند، این افراد بدون اینکە وارد درگیری شدە باشند توسط نیروهای نظامی حکومت هدف ترور قرار گرفتند.
دستگیری و حبس
بر اساس آمار شبکه حقوق بشر کوردستان در سال گذشته میلادی ۹۴۸ نفر بازداشت شدند. بیشتر آنان فعالان مدنی، سیاسی، محیط زیست و روزنامهنگاران بودند.
شبکه حقوق بشر کوردستان در این راستا افزوده است: «بیشتر بازداشتشدگان بهصورت غیرقانونی و بدون ارائە حکم بازداشت و اجازە قضایی بودند. بازداشتشدگان بدون هیچگونە اتهام و جرمی تنها با تصمیم سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی بازداشت شدند. بازداشتشدگان در ابتدا از حق وکیل محروم بودە و با ضرب و شتم، شکنجه و بیاحترامی بازجویی شدهاند. دادگاەها و قضات در جریان محاکمه حق دفاع از خود را بە زندانیان ندادە و تنها تصمیم مراکز اطلاعاتی و امنیتی را تأیید کردەاند.»
کولبر و کاسبکار
در سال ٢٠٢٣در مجموع ٣٦ کولبر و کاسبکار کشته و ٢٢٨ کولبر و کاسبکار نیز زخمی شدند. بیشتر این افراد بر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی ایران کشته و زخمی شدەاند. در تمام این موارد نیروهای نظامی عامل مرگ این کولبران و کاسبکاران بودەاند.
خودکشی و قتل
در سال ۲۰۲۳ دست کم ۲۴۹ مورد خودکشی و قتل توسط جمعیت حقوق بشر کوردستان ثبت شده است. جمعیت حقوق بشر کوردستان در گزارش خود اعلام کرده است که آمار قتل و خودکشی در سال گذشته میلادی افزایش چشمگیری داشته و به دلیل مشکلات خانوادگی، قوانین مردسالارانه و تبعیض علیه زنان، فقر و بیکاری و… تعداد زیادی دست به خودکشی زدهاند. در این گزارش همچنین آمده است که دست کم ۶۵ زن و همچنین ۴۵ مرد اقدام به خودکشی کرده و به زندگی خود پایان دادهاند. همچنین از ۱۱۰ خودکشی دست کم ۲۰ تن زیر ۱۸ سال بودهاند.
انفجار مین و خسارات ناشی از آن
در سال ۲۰۲۳ دست کم ۴ تن به دلیل انفجار مینهای کاشته شده، کشته و ۱۷ تن نیز مجروح شدند.
شلیک به شهروندان عادی
طی سال ۲۰۲۳، دست کم ۵۰ تن هدف شلیک مستقیم نیروهای حکومت قرار گرفته و کشته شدند. ۹ تن دیگر نیز در زندان به دلیل کارشکنی و یا عدم رسیدگی پزشکی جان خود را از دست دادند.