امانوئل مکرون خبر انحلال پارلمان و انتخابات فوری را در یک نطق تلوزیونی زنده به مردم کشورش اعلام کرد
بی بی سی: با پایان شمارش آرا در اکثر کشورهای اروپایی نتایج انتخابات پارلمان اتحادیه اروپا تا حدود بسیار زیادی مشخص شده و در چند کشور بزرگ عضو این اتحادیه چون آلمان، فرانسه، اسپانیا، اتریش و بلژیک با شگفتی همراه بوده است.
بنابر آخرین برآوردها تا پایان روز یکشنبه ۹ ژوئن تقسیم کرسی‌ها در پارلمان اروپا که ۷۲۰ نماینده دارد چنین بوده است:
- حزب مردم اروپا ۱۸۹ کرسی (۱۲ کرسی بیش تر از دور قبل در سال ۲۰۱۹)
- حزب سوسال دموکرات ۱۳۵ کرسی (۵ کرسی کمتر از دور قبل)
- حزب تجدید اروپا ۸۳ کرسی (۱۹ کرسی کمتر از دور قبل)
- محافظه کاران و اصلاح‌طلبان ۷۲ کرسی (چهار کرسی بیشتر از دور قبل)
- حزب هویت و دموکراسی ۵۸ کرسی (یک کرسی کمتر از دور قبل)
- حزب سبز ۵۳ کرسی (۱۹ کرسی کمتر از دور قبل)
- نمایندگان مستقل ۴۵ کرسی (۵ کرسی کمتر از دور قبل)
- چپ‌گرایان ۳۵ کرسی (دو کرسی کمتر از دور قبل)
به عبارت دیگر، حزب مردم اروپا (EPP) با کسب ۱۸۹ کرسی همچنان خود را به عنوان بزرگترین بلوک سیاسی در پارلمان اروپا مطرح کرد و حزب سوشال دموکرات هم با کسب ۱۳۵ کرسی همچنان دومین حزب بزرگ سیاسی اتحادیه اروپا باقی ماند.
با این حال احزابی چون حزب تجدید (لیبرال) و حزب سبز هر کدام با از دست دادن ۱۹ کرسی نتایج «مایوس کننده‌ای» داشتند و در برابر احزاب دست راستی چون حزب محافظه کاران و اصلاح طلبان با کسب ۷۲ کرسی که چهار کرسی بیشتر از انتخابات سال ۲۰۱۹ است ابراز پیروزی کردند.
اولین پس‌لرزه انتخابات پاریس را لرزاند
ناظران تصمیم فوری آقای مکرون مبنی بر انحلال پارلمان و انتخابات فوری را یک «ریسک بزرگ» خوانده‌اند و برخی آن را با تصمیم دیوید کامرون، نخست‌وزیر سابق بریتانیا، درباره همه‌پرسی برگزیت مقایسه کرده‌اند
همزمان با به پایان رسیدن آخرین روز رای‌گیری انتخابات پارلمان اروپا و انتشار برآوردها از پیروزی ۳۰ درصدی حزب راست‌گرای «اجتماع ملی» به رهبری مارین لوپن در فرانسه، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری این کشور با انحلال پارلمان از برگزاری انتخابات فوری ظرف چند هفته آینده خبر داد.
آقای مکرون تاریخ برگزاری انتخابات‌های فوری را ۳۰ ژوئن (سه هفته دیگر) و هفتم ژوئیه (چهار هفته دیگر) اعلام کرده است.
این تصمیم غیرمنتظره آقای مکرون که یکشنبه شب – ۹ ژوئن – اعلام شد در پی آن بود که برآوردهای اولیه مبتنی بر نظرسنجی‌ها از رای‌دهندگان فرانسوی پیش‌بینی کردند حزب «تجدید» به رهبری امانوئل مکرون تنها حدود ۱۵ درصد از آرا در انتخابات پارلمان اروپا را کسب کرده و دیگر حزب اصلی، یعنی سوسیالیست‌ها به رهبری رافائل گلوکسمن حدود ۱۴ درصد آرا را کسب کرده است.
مارین لوپن، رهبر حزب راست‌گرای «اجتماع ملی» در واکنش به استقبال چشمگیر رای‌دهندگان از حزب او گفته آماده تحویل گرفتن قدرت است.
اگر چه به نظر می‌رسد حزب راست‌گرای خانم لوپن در آستانه کسب یک پیروزی تاریخی برای محافظه‌کاران و راست‌گرایان در فرانسه است اما جمع آرای احزاب میانه رو و چپ که از امانوئل مکرون حمایت می‌کنند بسیار بیشتر از حزب خانم لوپن است و احتمالا به همین دلیل است که رئیس‌جمهوری فرانسه «با اطمینان خاطر» و در واکنشی سریع از انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات فوری خبر داده است.
علاوه بر دو حزب «تجدید» (مکرون) و سوسیالیست‌ها (گلوکسمن) که برآورد شده به ترتیب ۱۵ و ۱۴ درصد آرا را کسب کرده‌اند، برآورد شده حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» هم ۸.۳ آٰرا و حزب سبز فرانسه هم ۵.۲ آرا را کسب کند.
حدود ۳۶۰ میلیون نفر در آخرین روز انتخابات پارلمان اروپا در ۲۱ کشور پای صندوق‌های رای رفته‌اند، از جمله در آلمان، فرانسه، اسپانیا و لهستان.
این انتخابات چهار روزه از پنجشنبه در هلند شروع شد و رای‌گیری در شش کشور پایان یافته است.
بر اساس نظرسنجی‌ها، احزاب بزرگ و طرفدار اتحادیه اروپا اکثریت خود را حفظ خواهند کرد اما جریان‌ها و احزاب راستگرا و ملی‌گرا کرسی‌های بیشتری را در این پارلمان ۷۲۰ نفره به دست خواهند آورد.
این نخستین انتخابات پارلمان اروپا پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست.
این انتخابات در حالی برگزار می‌شود که قاره اروپا با گرایش‌های فزاینده به سمت ملی‌گرایی و تفرقه سیاسی مواجه است.
کاتارینا بارلی، نامزد حزب حاکم – اس‌پی‌دی – در انتخابات گفت که از کسب نتیجه ۱۴ درصدی مایوس شده است
در آلمان هم حزب حاکم زیر ۱۵ درصد رای آورده است
در آلمان که به همراه فرانسه، ایتالیا و اسپانیا، مربع اصلی اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد، کاتارینا بارلی، کاندیدای حزب حاکم اس‌پی‌دی که یک حزب چپ‌گرای میانه‌رو است از کسب آرای ۱۴ درصدی ابراز یاس کرده است.
خانم بارلی عصر یکشنبه گفت: «من بسیار مایوس شدم».
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان هم که احتمالا به اندازه خانم بارلی از شکست حزبش در این انتخابات «مایوس» شده است، عصر یکشنبه به همراه خانم بارلی به میتنگ انتخاباتی حزب نرفت.
ناظران با توجه به موفقیت حزب راست‌گرای افراطی و مخالف دولت – ای‌اف‌دی – از به «بحران» رفتن حزب حاکم – سوسیال دموکرات – سخن می‌گویند.
همزمان حزب سبز آلمان هم که برآورد شده در انتخابات امسال اتحادیه اروپا چیزی حدود ۱۲ درصد آٰرا را کسب کند، به شدت مورد انتقادات داخلی قرار گرفته است.
بزرگترین رقابت روز یکشنبه در آلمان اتفاق افتاد، کشوری که ۹۶ نماینده را به پارلمان اروپا می‌فرستد.
پارلمان اروپا ۷۲۰ کرسی دارد.
در مقابل فضای یاس میان میانه روها و چپ‌گرایان آلمان، محافظه‌کاران و راست‌گرایان ملی‌گرا در این کشور از پیروزی و «موفقیت چشمگیر» خوشحالند.
فردریش مرتز، رهبر حزب محافظه کار سی‌دی‌یو آلمان عصر یکشنبه و همزمان با انتشار برآوردها از نتایج، گفت: «ما پیروز شدیم».
با این حال، پیروز اصلی احتمالا حزب تندرو راست‌گرای ای‌اف‌دی – AfD – است که فراتر از پیش‌بینی‌ها توانسته حدود ۱۶ درصد آرا را کسب کند و احتمالا در ساعات آینده خود را حزب پیروز انتخابات آلمان اعلام خواهد کرد.
راست‌میانه پیروز اسپانیا شد و سوسیالیست‌ها را شکست داد
در اسپانیا با شمارش تقریبا ۱۰۰ درصد آرا، محافظه‌کاران «حزب مردم» (PP – پی‌پی) با کسب ۳۴.۲ درصد پیروز شد و حزب حاکم، یعنی حزب سوسیالیست کارگران که پدرو سانچز را در سمت نخست‌وزیری دارد، با کسب ۳۰.۲ درصد آٰرا دوم شده است.
حزب راست‌گرای افراطی ووکس (Vox) هم با کسب ۹.۶ درصد آرا توانست ۳ کرسی جدید به دست آورد. این در حالی بود که حزب تازه تاسیس راست رادیکال که اس‌ال‌ای‌اف (SALF) هم با کسب ۴.۶ درصد آرا به نخستین کرسی خود در پارلمان اروپا دست پیدا کرده است.
اولویت‌های رای‌دهندگان اروپایی از زمان آخرین رای‌گیری در سال ۲۰۱۹ به طور چشمگیری تغییر کرده است، به طوری که حمله روسیه به اوکراین و هزینه‌های زندگی در حال حاضر در ذهن مردم در اولویت است. مهاجرت، سلامت و اقتصاد هم اهمیت کلیدی دارند. رای‌دهندگان بریتانیایی آخرین بار پنج سال پیش در این انتخابات رای دادند که قبل از برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) بود.
سورپرایز در دانمارک؛ حزب سبز چپ‌گرا پیروز شد
در حالی که موفقیت احزاب راستگرا کشورهای بزرگ اروپا چون فرانسه، آلمان و ایتالیا موجب مایوس شدن احزاب حاکم شده، در دانمارک این حزب سبز چپ‌گرا بود که موجب شگفتی شده است.
با احتساب نتایج شمارش ۹۹ درصد آرا در دانمارک، حزب اس‌اف که به حزب سبز چپ هم شناخته می‌شود، با کسب ۱۷.۴ درصد آرا برنده انتخابات شده است. این حزب که اکنون ۳ کرسی در اتحادیه اروپا خواهد داشت با نتایج امشب به بزرگترین حزب دانمارک در پارلمان اروپا بدل شد.
ناظران انتخابات دانمارک این نتیجه را برای حزب سوشال دموکرات که نخست وزیر دانمارک رهبر آنست «فاجعه» خوانده‌اند.
حزب مته فردریکسن، نخست‌وزیر، با کسب ۱۵.۶ درصد آرا توانسته ۳ کرسی قبلی خود را حفظ کند.
هر دو حزب از جناح چپ سیاسی در دانمارک محسوب می‌شوند و پیش‌تر متحد یکدیگر بودند اما اکنون حزب سبز می‌تواند به عنوان مهمترین رقیب و حزب مخالف دولت شناخته شود چرا که حزب سوشال دموکرات حاکم دوسال پیش برای تشکیل دولت حزب لیبرال راست‌میانه و حزب میانه‌روها کنار آمد و اکنون میزان محبوبیت دولت خانم فردریکسن هم افول کرده است.
با این حال، مته فردریکسن که همین چند روز پیش حمله فیزیکی به او در کپنهاگ، پایتخت، خبرساز شده بود در فیسبوک ضمن ابراز رضایت از نتایج حزب خود گفته: «حزب سبز به لحاظ سیاسی نزدیکترین حزب به سوشال دموکرات‌هاست و به همین علت من می‌خواهم به آنها تبریک بگویم».
چرا این انتخابات مهم است؟
چگونگی رای اروپایی‌ها جهت‌گیری اتحادیه در پنج سال آینده را مشخص خواهد کرد، از مسائل اقلیمی گرفته تا موضوع مهاجرت، ادغام بیشتر یا افزایش ناسیونالیسم.
این پارلمان قوانینی تصویب می‌کند که بر زندگی شهروندان اتحادیه تاثیر می‌گذارد و تایید بودجه سالانه که امسال به ۱۸۹ میلیارد یورو رسید به عهده این نهاد است.
نتیجه این انتخابات در عین حال در انتخاب رئیس بعدی کمیسیون اروپا نیز نقش خواهد داشت.
انتخابات چگونه برگزار شد؟
- رای‌گیری روز ۶ ژوئن در هلند آغاز شد و دو روز بعد از آن ایرلند و مالت پای صندوق رفتند. انتخابات بسیاری از کشورهای عضو هم امروز یک‌شبنه ۹ ژوئن برگزار شد.
- در بیشتر کشورها سن قانون رای دادن ۱۸ سال است، اما اگر ۱۶ ساله بودید در آلمان، اتریش، بلژیک و مالت می‌توانستید رای بدهید، و در یونان هم برای رای دادن باید ۱۷ ساله می‌بودید. در چند کشور، از جمله بلغارستان و لوکزامبورگ، رای دادن اجباری است.
- نتایج انتخابات بر اساس نمایندگی نسبی مشخص می‌شود، برای همین همه رای‌ها حساب است، هر چند که بعضی از کشورها آستانه انتخابی حداقلی ۵ درصد دارند. میانگین مشارکت در سال ۲۰۱۹ اندکی بیش از ۵۰ درصد بود.
- در پایان روز یکشنبه مشخص خواهد شد که کدام احزاب اکثریت ۷۲۰ کرسی پارلمان را که ۱۵ کرسی بیشتر از سال ۲۰۱۹ است به خود اختصاص داده‌اند.
- بریتانیا پیش از خروج از اتحادیه اروپا در انتخابات قبلی شرکت کرده بود، و بعضی از کرسی‌هایش را یا بین دیگران تقسیم کرده‌اند یا برای بزرگتر شدن احتمالی اتحادیه در آینده کنار گذاشته‌اند.
- تعداد نمایندگان هر کشور نسبت به جمعیتش محاسبه می‌شود. آلمان، پرجمعیت‌ترین کشور عضو، ۹۶ نماینده دارد. مالت، لوکزامبورگ و قبرس هم هر کدام با شش نماینده کمترین سهم را دارند.