طرح ساماندهی کولبران در مجلس شورای اسلامی خاک می خورد و هنوز هم به سر و سامان نرسیده و روزگار کولبران با شیوع کرونا سخت تر از قبل شده است. اکنون نامزدان ریاست جمهوری ، در دومین مناظره انتخاباتی از «کولبران» می گویند؛ آیا این تضمین ریشه کنی این معضل خواهد بود.
به گزارش خبرنگار کردپرس، کولبران، با ده ها کیلو بار بر کول هایشان، مسیر سخت و طاقت فرسای کوهستان را به امید کسب روزی و نان طی می کنند و هنوز هم، مصوبه ساماندهی کولبران از این دوره مجلس به دوره دیگر پاسکاری می شود.
سالانه چندین کولبر جانشان را در این راه خطرناک از دست می دهند و قربانی محرومیت مناطق مرزی و محل زندگیشان می شوند. در واقع پدیده کولبری طی دو دهه اخیر به اصلی ترین منبع معیشت مردمان کردنشین غرب کشور تبدیل شده و کار آنها بازنمود توسعه نیافتگی اقتصادی مناطقشان است.
در مناظره انتخاباتی اخیر، چندین بار نام.کولبران برده شد و این معضل به یکی از مباحث میان آنها بدل شد. در ادامه نگاهی داریم به مواضع کاندیداهای انتخاباتی در این مورد:
کولبران به صادرکننده تبدیل شوند
در جریان این مناظره سعید جلیلی، با بیان اینکه کولبرها باید به صادرکنندگان تبدیل شوند، گفت: «امروز بحث کولبرها می‌شود. من در چندین بازارچه مرزی کشور نظیر مرز باشماق و بانه حضور پیدا کردم و با کولبرها صحبت کردم. جلساتی با حضور تعاونی مرزنشینان تشکیل دادیم باید وضعیت آنها از کولبری، به صادرکننده تبدیل شود. ما این نگاه را مطرح می‌کنیم نه اینکه صرفاً اسم بیاوریم و دلسوزی کنیم».
کولبران در دوراهی نان و جان
سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی هم با اشاره به اینکه کولبران در دوراهی نان و جان هستند زیرا دولت سیاست روشنی برای آنها ندارد، بیان کرد: «در این جمع برای جلب‌توجه نباید هر حرفی را بزنیم. نزدیک انتخابات که می‌شویم یاد زنان، کولبران و معلولان و مستضعفان می افتیم. بارها این صحبت‌ها تکرار شده و مردم از پشت گیرنده‌ها با شنیدن این حرف‌ها می‌گویند، یادمان هست که قبلی‌ها هم این حرف را زدند».
او ادامه داد: « حالا که از مذاهب و اهل سنت صحبت می‌کنید، اگر راست می‌گوئید به بیکاری در استان‌های مرزی کشور بپردازید که بیشترین میزان بیکاری کشور را دارند. بیکاری است که باعث شده برادران بلوچ ما به قیمت جان خود سوخت‌رسانی کنند و برادران کُرد ما کولبری انجام دهند. باید به‌جای حرف‌های بیهوده این مشکلات اساسی را حل‌وفصل کنیم:.
کولبران قشری فراموش‌شده
محسن مهرعلیزاده هم کولبران را قشری فراموش‌شده دانست و گفت: «باید درباره آنها فکری بشود. علاوه بر کولبران، در حال حاضر ٧ میلیون سرپرست خانوار زن و مرد داریم که درآمد ثابتی ندارند و عملا برای معیشت روزانه به حمایت نهادها و خیرین نیاز دارند».
اشتغال رسمی و زندگی آبرومند حق کولبران است
علیرضا زاکانی هم اظهار داشت: «آقایان مدعی هستند حامی کولبران هستند! چرا از ٢٥ میلیارد دلار قاچاق سالانه کالا که ٩٥ درصد آن از مبادی قانونی است، تاکنون جلوگیری نشده است؟! اینجا نیاز به مظلوم نمایی ندارد اینجا نیاز به کارنامه دارد. کولبران به‌جای اینکه فصل سرما به کوه‌ها بروند، باید با اشتغال رسمی زندگی آبرومندی داشته باشند. افرادی که در دولت بودند برای جلوگیری از قاچاق رسمی همت نکردند تا از این طریق اشتغال ایجاد کنند».
کولبران معضل بزرگ جامعه هستند
عبدالناصر همتی هم عنوان کرد: «کولبرها، سوخت برها، بی شناسنامه‌ها، قربانی‌های فقر شدید، بی‌خانمان‌ها، افراد دارای معلولیت، بیکاران، کارگران، کارگران غیررسمی، مهاجران، کودکان، کودکان کار، زنان سرپرست خانوار و کودکان بی‌سرپرست، این‌ها واقعاً معضل بزرگ جامعه ما است. آن‌قدر درگیر مسائل کوچک‌شده‌ایم که همه این‌ها را فراموش کرده‌ایم. پس توجه ما در دولت همین‌ها خواهد بود».
سهم هزاران کولبر از مناظره انتخاباتی / طرح ساماندهی کولبران معلق!
همین چند کلمه سهم کولبران از مناظره انتخاباتی بود. اما درد کولبران از دید آنها دور ماند و همین چند کلمه همه سهم هزاران کولبری شد که دردشان درد نان است و درد بی توجهی.
درحال حاضر بنا به گفته نماینده مهاباد در مجلس شورای اسلامی و طراح طرح ساماندهی کولبران در مجلس؛ «بازارچه‌ها و معابر رسمی کولبری در مقطع یک ساله اخیر نه به دلیل شیوع کرونا بلکه به بهانه مسائل مرزی تعطیل شده‌اند. نمی‌دانم مسئولان چه توجیهی برای بستن بازارچه‌های مرزی دارند».
جلال محمودزاده در گفت و گوی خود با کردپرس گفته بود:« در یک ساله اخیر سازمان بیمه تأمین اجتماعی ۱۲ هزار نفر را تحت پوشش خود قرار داد، اما پس از مدتی این روند متوقف شد؛ چراکه بر اساس تعریف تأمین اجتماعی، کولبری به عنوان شغل شناخته نمی‌شد و بیمه کولبران را هم قطع کردند».
او ادامه داد: «کولبران برای تأمین معیشت باید از معابر غیررسمی بروند که هزاران خطر مانند سقوط از کوه، بهمن، تیراندازی مأموران و… آنها را تهدید می‌کند؛ در یک سال گذشته و در غرب کشور بیش از ۱۶۶ نفر از کولبران جان خود را از دست داده یا زخمی شده اند».
نماینده مجلس تأکید کرد: «از دولت انتظار داشتیم بازارچه‌ها و مناطق مرزی را به عنوان فرصت و نه تهدید نگاه کنند تا زمینه‌ای برای تأمین معیشت مرزنشینان، دور زدن تحریم‌ها و بالا بردن ضریب امنیتی مناطق باشد .زمانی که معیشت و اشتغال باشد، ضریب امنیتی بالا می‌رود و مناطق مرزی امنیت بیشتری پیدا می‌کنند. اما بستن بازارچه‌های مرزی امنیت را حفظ نمی‌کند و نتیجه عکس می‌دهد.»
محمودزاده معتقد است؛ «در صورتی که طرح ساماندهی کولبران در مجلس تصویب شود، قطعاً دولت موظف به اجرای مفاد آن خواهد بود و بر اساس یکی از تبصره های آن تیراندازی به کولبران جرم تلقی می‌شود و با خاطیان هم برخورد خواهد شد. همچنین در صورت وقوع چنین حادثه امکان دریافت دیه میسر می شود».
به گزارش کردپرس، طرح ساماندهی کولبران در مجلس در برگیرنده ۴ تبصره است که شامل اصلاح قانون بکارگیری سلاح علیه کولبران، ساماندهی معابر و تشکیل تعاونی کولبران و مجوز حمل کالاهای مشخص است.
شرکت‌های تعاونی کولبران هم قرار است برای کولبران شناسایی شده در چهار استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام که حدود ۷۵ هزار نفر هستند، راه اندازی شود. این شرکت تعاونی واردات کالاها در اقلامی مشخص شده را ممکن و با این کار منجر به حذف واسطه هایی می شود که از طریق کولبری درآمد کلانی کسب می کنند. اما طرح مذکور هنوز هم به سر و سامان نرسیده و روزگار کولبران با شیوع کرونا سخت تر از قبل شده است.
هنوز کفن کولبر چالدرانی که به دلیل محرومیت و فقر به کوهستان های یخ زده نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه برای امرار معاش پناه برد، از ظلم و جوری که به او شده، خشک نشده است. کولبری ٤٣ ساله و پدر ٣ فرزند که بر اثر شکنجه های وحشتناک سربازان ترکیه ایی، بهار امسال جان باخت و کسی صدای او نشد.
گزارش/ تانیا شعفی