درحالیکه در سراسر دنیا واکسیناسیون علیه کرونا در جریان است، انتشار خبر مرگ کسانی که ادعا می‌شود در اثر دریافت واکسن جان باخته‌‌اند باعث نگرانی‌هایی شده است. بخش دوم: آیا این گزارش‌ها واقعیت دارند؟
دویچه وله در ادامه راستی‌آزمایی اطلاعات منتشرشده در مورد موارد مرگ و میر ناشی از دریافت واکسن کووید ۱۹ به سراغ آمریکا، نروژ، بلژیک و پرو رفته‌است. آیا واقعیت دارد که منابع دولتی در آمریکا از ۱۸۱ مورد مرگ پس از دریافت واکسن کرونا خبر می‌دهند؟
این خبرها به خصوص در هند به سرعت پخش می‌شود. پایه و اساس این ادعا یک گزارش مطبوعاتی از سازمان “محافظت از سلامت کودکان” (Children’s Health Defense) در آمریکاست که از مخالفان واکسن و حامی اقدامات ضد واکسیناسیون است، به سرکردگی رابرت اف. کندی جونیور، یکی از مخالفان شناخته شده واکسیناسیون. او با تبلیغات ضد واکسیناسیون جلب توجه کرده است و در آلمان هم در حرکت‌های اعتراضی سامان داده شده از سوی منکران کرونا در سال گذشته شرکت داشت.
هر چند در تیتر این گزارش مطبوعاتی که وصف آن رفت، ادعا شده که داده‌ها از یک بانک اطلاعات دولتی به دست آمده‌اند، اما با کلیک کردن روی لینک، کاربر به وب سایت مرکز ملی اطلاعات واکسن (NVIC) هدایت می‌شود؛ یک سازمان غیرانتفاعی که هیچ ارتباطی به دولت آمریکا ندارد.
مایکل اسپکتر، خبرنگار مشهور آمریکایی در حوزه علم و پزشکی، از این سازمان به عنوان “پرقدرت‌ترین سازمان ضدواکسن آمریکا” یاد کرده است.
با دقت بیشتر متوجه می‌شویم که منشا داده‌ها سئوال‌برانگیز است. مرکز ملی اطلاعات واکسن ادعا می‌کند که این داده‌ها برگرفته از سامانه گزارش عوارض جانبی واکسن‌ها (VAERS)، سازمانی وابسته به دولت است.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در حال دریافت دوز دوم واکسن
اما آنچه قابل توجه است این است که در توضیح این سامانه آمده است، که “هرکسی می‌تواند گزارش خود را به این سامانه ارسال کند” و اینکه “از این گزارش‌ها نمی‌توان به تنهایی برای تعیین یا پی بردن به این موضوع که آیا یک واکسن باعث پیشامدی ناخواسته یا بیماری شده یا تسهیلی در این زمینه بوده، استفاده کرد.” افزون بر این VAERS عرضه‌کنندگان واکسن‌ها را تشویق می‌کند که مشکلات سلامتی قابل‌توجه را گزارش دهند “صرف‌نظر از اینکه به نظرشان واکسن علت به آن بوده، یا خیر.”
علاوه بر این، سامانه گزارش عوارض جانبی واکسن‌ها بر این نکته تآکید کرده است که از داده‌های این مرکز نمی‌توان به منظور نتیجه‌گیری در مورد وجود، شدت، فراوانی یا احتمال بروز مشکلات مرتبط با واکسن “تفسیر یا استفاده شوند” و باید آنها را “در رابطه با سایر اطلاعات علمی تفسیر کرد” و فهمید.
پیش تر در سال ۲۰۱۵ هم در تحقیقی در مورد ارزیابی گزارش‌ها درباره‌ی موارد مرگ و میر مرتبط با واکسیناسیون به این نکته اشاره شده بود که داده‌های سامانه گزارش عوارض جانبی تحریف‌کننده‌اند. دلیل: با سیستمی سر و کار داریم که “هر گزارش عوارض جانبی ارسالی را بدون در نظرگرفتن اهمیت بالینی آن یا اینکه آیا واقعا ناشی از واکسن است، می‌‌پذیرد.”
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در ایالات متحده هم نسبت به تحریف گزارش‌ها داده‌های متناقض هشدار می‌دهد.
گفتنی است که خود مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها هم در وب‌سایتش همانند وب‌سایت سامانه گزارش عوارض جانبی واکسن‌ها و در همان فرمت از کاربران خواسته است که گزارشهای خود را در مورد اثرات و آسیب‌های احتمالی پس از واکسن به این سازمان ارسال کنند. روشن نیست که آیا بانک‌های اطلاعاتی این دو مرکز با هم مرتبطند یا جدا از هم عمل می‌کنند. ۱۸۱ مورد مرگی که ادعا می‌شود در ارتباط با واکسن کوید ۱۹ بوده‌اند را نمی‌توان به طور علّی به واکسن کرونا نسبت داد.
نروژ: “۳۰ ساکن یک آسایشگاه در اثر واکسن کرونا مردند؟
سازمان دارویی نروژ در مجموع ۳۳ گزارش درباره موارد مرگ و میر در یک خانه سالمندان پس از واکسینه شدن را بررسی کرده است.
این سازمان در یک گزارش تکمیلی می‌نویسد، «بسیاری از ساکنان این آسایشگاه که تاکنون واکسینه شده‌اند به شدت ضعیف یا به شدت بیمار بوده‌اند. روزانه به طور متوسط ۴۵ نفر در خانه‌ها و آسایشگاه‌های سالمندان نروژ از دنیا می‌روند. به همین دلیل انتظار می‌رود که موارد مرگ و میر که از نظر زمانی نزدیک به زمان واکسیناسیون هستند، گزارش شود اما این به معنای پیوند علی این دو با هم نیست.»
واکسیناسیون علیه کوید ۱۹ در نروژ
کمیته ارزیابی خطر داروها از آژانس دارویی اتحادیه اروپا نیز این موارد را بررسی کرد و در گزارشی در این مورد نوشته است، “بررسی‌ها هیچ‌گونه نگرانی در مورد ایمنی [واکسن] را نشان نداد”. این کمیته همچنین اضافه کرده است: «به نظر می‌رسد که چندین بیماری قبلی، دلیلی توجیه‌پذیر برای موارد مرگ و میر باشد. برخی اشخاص پیش از دریافت واکسن دوره مراقبت‌های تسکینی را آغاز کرده بودند.»
مقاله‌ای منتشر شده در یک مجله پزشکی بریتانیا به نام “مدیکال اسوسی‌ایشن” در بررسی این موضوع نقل قولی از یکی از مدیران سازمان دارویی نروژ آورده است: «ارتباط مطمئنی میان موارد مرگ و واکسن وجود ندارد.» این مدیر نروژی همچنین گفته است که عوارض شایع که در بیماران سرپاتر و جوان‌تر خطرناک نیستند و به هنگام واکسیناسیون پیش می‌آیند، ممکن است در مسن‌ترها بیماری زمینه‌ای را تشدید کنند.»
مدیر سازمان دارویی نروژ می‌گوید: «نگران نیستیم چون این موارد نادرند و در مورد بیماران بسیار ضعیف با بیماری‌های بسیار جدی قبلی رخ می‌دهد.»
بلژیک: “۱۴ مورد مرگ پس از دریافت واکسن؟”
آژانس دارو و محصولات پزشکی بلژیک می‌گوید، ۱۴ نفر در زمانی پس از دریافت واکسن کرونا مرده‌اند. اما بر رابطه مستقیمی میان این مرگ و میر و زدن واکسن تآکید نشده است. بنا بر این گزارش، بیماران متوفی بالاتر از ۷۰ سال سن داشتند و ۵ تن از آنها بیش از ۹۰ ساله بودند.
این آژانس می‌گوید: «این واقعیت که موارد گزارش شده مرگ و میر تصویر بالینی مشترکی از خود نشان نمی‌دهند، خود نسبتا اطمینان‌بخش است و همینطور این واقعیت که این مرگ‌ها با فاصله زمانی متفاوتی رخ داده‌اند.»
این آژانس تأکید کرده است که تا به امروز هیچ ارتباط علت و معلولی میان واکسن کووید ۱۹دیده و مرگ و میر نشده است.
گشت کرونا در بروکسل (بلژیک) برای دادن تذکر یا آموزش به شهروندان در مورد رعایت فاصله اجتماعی و پوشیدن ماسک
در پی این موارد مرگ و میر آژانس دارویی بلژیک FAMHP گزارشهای هفتگی منتشر می‌کند که موضوع آنها بررسی عوارض واکسن است. در گزارش ۴ فوریه هم بر عدم وجود ارتباط مستقیم مرگ و میرها با واکسن تأکید شده است. بلژیک در حال حاضر از واکسن بیونتک/فایزر و مدرنا استفاده می‌کند. سازمان‌های مسئول در بلژیک اما تاکنون در مورد اینکه چه واکسنی در مورد ۱۴ بیماری که جان باختند، استفاده شده، اطلاعاتی منتشر نکرده‌اند.
پرو: مرگ بک داوطلب در مطالعه‌ای بر روی واکسن در اثر واکسیناسیون؟
به گزارش رویترز، دانشگاهی در شهر لیما در پرو که در حال تحقیق بر روی واکسن چینی سینوفارم بود پس از آنکه یک شرکت‌کننده در اثر ذات‌الریه ناشی از بیماری کوید ۱۹ جان سپرد، مجبور شد مطالعه محلی را به حالت تعلیق درآورد.
یکی از شرکت‌کنندگان داوطلب نیز در مطالعه بر روی واکسن چینی در پرو جان خود را از دست داد. به او نه خود واکسن بلکه یک دارونما (پلاسیبو) تزریق شده بود.
واکسن چینی سینوفارم در پرو
پس از توقف مطالعه و انتشار اسناد آن و اینکه کدام یک از شرکت‌کنندگان واکسن را و کدام یک پلاسیبو دریافت کرده‌اند مشخص شد که شرکت‌کننده داوطلب متوفی اصلا واکسینه نشده بوده و یک دارونما دریافت کرده است. این دانشگاه در بیانیه‌ای که در پس این رخداد منتشر کرد آورد: «مشخص کردن این موضوع که مرگ شرکت‌کننده در مطالعه ربطی به واکسن نداشته مهم است چرا که به او پلاسیبو تزریق شده بود.»