عاطفه غریبی: ازدواج سالمندان از مسائل مهمی است که باعث افزایش طول عمر و امید به زندگی در این قشر می‌شود اما کمتر کسی به آن توجه می‌کند.
گروه زندگی: یکی از نگرانی‌های امروز همه جوامع افزایش تعداد سالمندان و تنها ماندن آنهاست. این احساس تنهایی کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما کمتر کسی این حق را برای آنها هم قائل می‌شود که مثل جوانان حق ازدواج و همدم داشتن برای تنهایی‌هایشان دارند.تصویر اول، پیرمرد به پارک روبه روی خانه‌اش می‌رود و روی نیمکت پارک می‌نشیند. دستانش را روی عصای چوبی که بعضی جاهای آن هم پوسته پوسته شده می‌گذارد. رفت و آمدها و هیاهوهای مردم در پارک را تماشا می‌کند. نگاهش به گربه‌ی کنار نیمکتش که روی زمین نشسته، می‌افتد. از خاطرات دوران جوانی‌اش برای گربه تعریف می‌کند. از این کار خنده‌اش می‌گیرد. یاد روزهایی که زنش زنده بود می‌افتد و زیر لب با افسوس و خنده می‌گوید: «ببین کارمون به کجا رسیده. یادش بخیر، کجاست اون روزها؟» از روی نیمکت بلند می‌شود و سلانه سلانه به سمت خانه سوت و کورش برمی‌گردد.
تصویر دوم، زنی در خانه سالمندان، روی تختش نشسته و ملافه سفیدی را روی پاهایش کشیده است. دستش را زیر چانه‌اش گذاشته و آرنجش را به میله آهنی تخت تکیه داده است. استکان چایی که روی میز کنارش هست را برمی‌دارد. جرعه‌ای چای که برایش دلچسب و لب‌سوز نیست، می‌خورد. امیدوارست که شاید امروز بچه‌هایش به دیدنش بیایند. غروب شد و ساعت ملاقات تمام می‌شود. امروز هم به دیدنش نیامدند. قرآن جلد سبز قدیمی یادگار همسرش را از روی میز برمی‌دارد. عینکش را به چشمش می‌زند و چند آیه‌ای برای شادی روح همسرش می‌خواند. قرائتش تمام می‌شود. با ناامیدی آرام از روی تخت بلند می‌شود و به حیاط می‌رود تا کمی در هوای تازه بنشیند.
این دو تصویر بخش کوچکی از احوالات سالمندان تنهاست که خیلی مواقع دلشان می‌خواهد همدمی داشته باشند اما روی گفتنش را ندارند. شاید بعضی‌ها وقتی بشنوند زن و مرد میانسال و پیری ازدواج کرده‌اند یک نیشخند ریزی بزنند و بگویند «سر پیری و معرکه گیری.» یا « طرف یه نگاهی به شناسنامه‌اش ننداخته» اما چرا فکر می‌کنیم کسی که پا به سن گذاشته و ریشی سفید کرده و همسرش فوت شده، نباید همدمی داشته باشد و زندگی تازه‌ای شروع کند.
سالمندی به معنی توقف زندگی نیست
با توجه به آمار، جمعیت سالمندان کشور به ۹ میلیون نفر رسیده و بر اساس پیش بینی‌ها در سال ۱۴۱۰ این تعداد به ۱۳ میلیون نفر خواهد رسید. اما این آمار بالا نباید به معنی توقف زندگی این قشر باشد. در مسائل مربوط به سالمندان بیشتر به مشکلات جسمی، بیماری‌ها و مراقبت فرزندان از آنها و… توجه می‌شود. اما به بعد روحی، روانی و عاطفی این قشر به خصوص اگر تنها باشند و همسرشان را از دست داده باشند توجهی نمی‌شود. برای مراقبت از آنها هم همیشه به فرزندانشان توصیه می‌شود «ازشون مراقبت کنید و بهشون سر بزنید» «حواستون به آنها باشه» «تنهاشون نزارید» و…
فرزندانشان نمی‌توانند نیازهای عاطفی آنها را برطرف کنند
از طرف دیگر فرزندان هم درگیری‌ها و مشغله‌های خودشان را دارند. طبیعتا و برخلاف میلشان نمی‌توانند تمام وقت در اختیار پدر یا مادرشان باشند. بخاطر همین این سالمندان باید زمان‌های طولانی را تنها بمانند و در نهایت چند ساعتی را در پارکی یا با همسایه‌ای وقت بگذرانند که حوصله‌شان سر نرود. اما باز هم از نظر روحی اذیت می‌شوند و نیاز به همدم دارند.توصیه اکثر کارشناسان برای سالمندان و میانسالان با این شرایط ازدواج است. بیشتر این افراد بعد از فوت همسرشان تنها می‌مانند و این مسئله در بین زنان پررنگ‌تر است و به تبع چالش‌های بیشتری را برای آنها خواهد داشت. مطابق آماری که رئیس پیشین دبیرخانه شورای ملی سالمندان ارائه کرده، به ازای هر ۵ درصد مرد سالمند، ۲۰/۵ درصد سالمند زنِ تنها وجود دارد.
ازدواج سالمندان ضد ارزش نیست!
ازدواج نکردن سالمندان و میانسالان به خصوص در زنان عللی مثل عرف نبودن در جامعه، جبهه‌گیری فرزندان و… دارد. مثلا اگر زنی در این سن مایل به ازدواج باشد طوری با او برخورد می‌شود که این کار ضد ارزش و ناهنجاری است.در صورتی که نتایج تحقیقات و پژوهش‌ها نشان می‌دهد ازدواج سالمندان و میانسالان تنها، هفت‌سال به عمر آنان اضافه می‌کند و موجب ایجاد انگیزه، آرامش روانی و کاهش بیماری در آنها خواهد شد. این موضوع در زنان که به حمایت بیشتری نیاز دارند چند برابر هم می‌شود. همچنین مهرداد آهنگی، جامعه‌شناس می‌گوید: «برقراری پیوند عاطفی در سالمندی هیچ تفاوتی با دوران جوانی ندارد بلکه به خاطر تجربه زیادشان رضایت بیشتری از رابطه خواهند داشت.»
به گفته کارشناسان، سندروم آشیانه‌ی خالی بیماری در سالمندان است که فرزندانشان ازدواج کردن و تنها زندگی می‌کنند. آنها احساس تنهایی، اضطراب، ناامیدی از کنترل اوضاع، بی هدفی و… می‌کنند تا جایی که حتی برای درمان بیماری‌هایشان هم قدمی برنمی‌دارند. روانشناسان معتقدند زندگی سالمندان با ازدواج، هدفمند شده و بیماری و مسائل خودشان را تا حدود زیادی کنترل می‌کنند.فروزان هاشم زاد درباره سالمندانی که همدم و شریک زندگی دارند، می‌گوید: «این افراد نسبت به کسانی که تنها این دوران را سپری می‌کند امید به زندگی بیشتری دارند. این عامل می‌تواند میانگین سن افراد در جامعه را نیز افزایش دهد.»
کاهش فشار روانی فرزندان با ازدواج والدین سالمندشان
از طرف دیگر خیلی از فرزندها مجبورند بخاطر اینکه والدینشان احساس تنهایی نکنند، آنها را به خانه سالمندان ببرند. اما اگر به جای این کار به ازدواج والدینشان کمک کنند؛ علاوه بر افزایش امید به زندگی، آمار افراد در خانه‌های سالمندان هم کاهش می‌یابد.
روانشناسان معتقدند علاوه بر تامین نیازهای عاطفی، روحی و روانی، افزایش امید به زندگی، کاهش افسردگی و استرس سالمندان؛ از دیگر جنبه‌های مثبت ازدواج در این گروه، از بین رفتن نگرانی از مرگ به علت تنهایی، طول عمر زیاد، بهبود کیفیت زندگی، کاهش هزینه‌های نگهداری سالمند در منزل و خانه سالمندان، کاهش فشارهای روحی، روانی و فیزیکی فرزندان و کاهش خشونت علیه سالمندان است.