کوردانه: محمدرضا اسکندری:خبر مهم این روزها در چهار بخش کردستان و همچنین در میان محافل چپگرای بسیاری از کشورها، بیتردید برگزاری کنگره دوازدهم حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و اعلام انحلال آن بر اساس فراخوان عبدالله اوجالان است.
من، بهعنوان یک روزنامهنگار کرد که از نزدیک با ساختار پ.ک.ک در قندیل و اروپا آشنایی دارم، بهخوبی میدانم که نقش اوجالان در این حزب، فراتر از رهبری صرف، بلکه نقش محوری و بنیادین است. اما با وجود اهمیت این خبر، هنوز نتوانستهام با اطمینان بگویم که این انحلال، گامی مؤثر برای دستیابی کردهای باکور ـ بهویژه خانوادههای هزاران شهید، زندانی و هوادار این حزب ـ به حقوق اولیهشان خواهد بود؛ حقوقی که دههها برای آن مبارزه کردهاند.
واقعیت این است که در برابر کشوری مانند ترکیه، که عضو ناتو است و با بهرهگیری از حمایتهای منطقهای و بینالمللی توانسته سالها پ.ک.ک را در لیست سازمانهای تروریستی نگه دارد و فضای مبارزه را بهشدت محدود کند، شاید راهی جز توقف مبارزه مسلحانه باقی نمانده بود. در شرایطی که آنکارا با سلاحهای مدرن و پشتیبانیهای گسترده، عملاً مانع از پیشرفت پ.ک.ک شده بود، عقلانیت سیاسی حکم میکرد که نیرو و ظرفیت مبارزه از مسیر نظامی به مسیر سیاسی منتقل شود.
در سوی دیگر، باید اذعان کرد که نیروهای کرد داخل ترکیه در دهههای گذشته گامبهگام و با شکیبایی توانستهاند در راستای تحقق خواستههای ملت کرد پیشروی کنند. بنابراین، از منظر من، این تصمیم پ.ک.ک حرکتی اصولی و عقلانی بود برای جلوگیری از هدررفت نیروی انسانی و منابع مبارزاتی.
اما نگرانی جدی و بهجای من، مربوط به سکوتی است که بر هر دو طرف ـ هم دولت ترکیه و هم پ.ک.ک ـ حاکم است. نه پ.ک.ک بهصورت رسمی شروط صلح یا اهداف مرحله بعدی خود را اعلام کرده، و نه دولت ترکیه کوچکترین تغییری در موضع خصمانه خود نسبت به این حزب نشان داده است. همچنان این حزب در گفتار رسمی حاکمیت ترکیه «تروریست» خوانده میشود و حملات نظامی ادامه دارد.
ترس من این است که سرنوشت پ.ک.ک همان شود که بر سر “ببرهای تامیل” در سریلانکا آمد؛ نیرویی که پس از سالها مبارزه، بهدلیل نبود سازوکار مشخص سیاسی، بهکلی محو شد و نه از آن جنبش چیزی باقی ماند، نه از دستاوردهایش.
انتظار داشتم پس از این تحول، یک نیروی سیاسی جدید از دل پ.ک.ک و با حمایت نیروهای شناختهشده آن شکل بگیرد؛ حزبی یا سازمانی که بهطور رسمی وارد میدان سیاست شود و برای تحقق اهدافش از راههای دموکراتیک و مدنی مبارزه کند. مانند آنچه در کلمبیا برای فارک رخ داد: جایی که پس از توافق صلح، اعضای فارک وارد روند سیاسی شدند، از پیگرد قضایی مصون ماندند و به آنان اجازه فعالیت علنی داده شد.
امید من این است که این حرکت در نهایت به نفع ملت کرد در باکور کردستان تمام شود و همه مبارزان پ.ک.ک، چه در داخل و چه در خارج از ترکیه، بتوانند در امنیت و آرامش وارد فضای سیاسی شوند و به مبارزهای مدنی برای مطالبات مردم خود ادامه دهند. اما این امید، نیازمند شفافیت، ضمانتهای قانونی و اراده سیاسی از سوی هر دو طرف است.
کۆنگرەی ١٢ی پ.ک.ک و ڕاگەیاندنی ڕەسەنی کوێندانی: کۆتایی بۆ دەستپێکێکی نوێ؟
ئاگرێکی گەورەی ئەم ڕۆژانە لە چوار بەشەکانی کوردستان و ناو مەحافڵی چەپەکان لە زۆر وڵات، کۆنگرەی دوازدەهەمی پارتیا کارکێرێن کوردستان (پ.ک.ک) و ڕاگەیاندنی کوێندانی بە پەیوەندیدانی ڕاستەوخۆی ڕێبەر عبدالله ئۆجەلانە.
من وەک ڕۆژنامەوانێکی کورد، کە لە نزیکەوە لە قەندیل و ئەورووپا پ.ک.ک بە شێوەیەکی ناوەکی دەزانم، زۆر باش تێگەیشتووم بەوەی دەوری ئۆجەلان لە پ.ک.ک زیاترە لە ڕێبەری نەتەوەیی و ڕەوحییە، بەڵکو بنچینەییە. بەڵام، هێشتا ئەم هەواڵە گەورەیە نەتوانیوە ئەو هیوایە بدات کە پاش ئەم گەشەیە، کوردی باکۆر ـ بە تایبەتی خێزانەکانی شەهید و زیندانیمان، و هەوادارانی پ.ک.ک ـ دەگەەنە دەسەڵاتێکی بنەڕەتی کە ساڵانە بۆی تێپەڕبوون.
ڕاستییەکە ئەوەیە: لە روبەڕووبوونەوەی وڵاتێک وەک تورکیا کە ئەندامی ناتۆیە و بەتەکنەلۆژیای نوێ و هاوکارییەکی نێودەوڵەتی توانیوە هەر دوایین وەرزی ڕاگەیاندنی پ.ک.ک لە لیستی تیرۆریزم دابنێ و ژیانی گەڕانەکە بکوژێ، بۆ پ.ک.ک هێچی نەماوە جگە لە گەڕانەوە لە گەڕانی چەکدارانە. لە کاتی دیکەدا، بەرگرییەکانی تورکیا گەیشتوون بەرزترین ئاستی تەکنەلۆژیا، و هەریەک لە ناوخۆی تورکیادا، ھەریمە کوردییەکان پەیوەندیدار بە هەرێم بە شێوەیەکی زیرەکانە توانیوون پەیوەندی دیموکراتییەکان گەشە بدن.
بەهۆی ئەمە، بۆ من ئەم گەڕانەوەیە قەدەغەیەک نییە، بەڵکو بڕیارێکی عاقلانووە و بەرپرسیارە بۆ پاراستنی هێزی مرۆیی و یارمەتیدانی بەرزکردنەوەی گەڕانی سیاسی.
بەڵام، ترسی من لەوەیە کە هەردوو لا، نا پ.ک.ک و نا حکومەتی تورکیا، تاکو ئێستا هیچ پەیامێکی ڕەسەن و ڕوون لەبارەی ئاشتی یان ڕوونی بۆ پاش ئەم کۆنگرەیە نەدەران. بەرەوپێشیش حکومەتی تورکیا بە بێ گۆڕان لە مووەقەفی خۆی، هێشتا پ.ک.ک بە ناوی “تیرۆریست” ناونراوە و هێرشی سەربازی بەرامبەر دەکات.
ترسی من ئەوەیە ئەوەی لە سەر بەرەی ببرە تامیلەکان لە سەرلانکا ڕوویدا، بەر لە پ.ک.کیش ڕوو بدات: پاش ساڵانە گەڕان، بەهۆی نەبوونی ڕێکار و مەرجی ڕوون، ھەموو تیادا کوژران و هیچ ناویان نەما.
هیوام ئەو بوو کە پاش ئەم گەشەیە، لەناو پ.ک.کەوە، یەک حزبی سیاسیی نوێ دروست بکرێ، و بەتوانێت گەڕانەکەی بە شێوەیەکی ئازاد و بە مەبەستی دەسەڵات و گۆڕینی ڕاستی سیاسی، بە توندوتیژی نییە. وەک ئەوەی لە کۆلۆمبیا گەیشتووە کە پاش ڕێککەوتنی ئاشتی، ئەندامانی ف.ئ.ر.ک بڕیارێکی سیاسی گرت و دەتوانن بە خۆڕایی ژیانی سیاسی هەبێن و پاراستن لە دۆزینەوەی یاسایی و تاوانی.
هیوای من ئەوەیە کە ئەم گۆڕانکارییە لە کۆتایی بێت بە سەرکەوتنی گەورە بۆ گەلە کوردی باکۆر، و هەموو ئەندامانی پ.ک.ک بەتوانن بە ئاسایش لە ناوخۆ و دەرەوەی تورکیا ژیان بکەن و بە شێوەیەکی دیموکراتی گەڕانی خۆیان بەردەوام بکەن.