خطیب نماز جمعه تهران گفت، ادامه مذاکرات اتمی منوط به پذیرش شروط خامنهای است. فرمانده سپاه محمد رسولالله نیز با اشاره به تحریم سپاه گفت این نهاد هرگز محدود نخواهد شد. آمریکا و ایران میگویند اختلافهای زیادی باقی است.
احمد خاتمی در خطبه نماز جمعه تهران در ۲ اردیبهشت (۲۲ آوریل) گفت، همه میدانند مذاکرات احیای برجام در وین متوقف شده است. او به شروط علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت، این شروط باید محقق شود.
مواردی که خامنهای روی آنها تاکید کرده است لغو تمام تحریمها، راستیآزمایی این اقدام از سوی ایران و این ضمانت است که با آمدن رئیسجمهور بعدی در آمریکا مجددا این کشور از برجام خارج نمیشود.
حکومت ایران در عین حال حاضر نیست بر سر برنامه موشکی خود وارد چانیزنی شود و تاکید کرده است که “بر سر توان دفاعی و منطقهای” خود مذاکرهای نخواهد کرد. یکی دیگر از مواردی که ترمز مذاکرات را کشیده، خواست ایران برای حذف نام سپاه از فهرست گروههای تروریستی وزارت خارجه آمریکاست.
خاتمی در خطبه نماز جمعه ادامه داد: «اگر کسی همنوا با دشمن خواستار باقی ماندن سپاه پاسداران در لیست تحریمهاست، بداند که این اظهارات ضد ملی و مصداق بارز همسویی با اجانب است. مسئولان باید با این اراجیف برخورد کنند. قرار نیست هر کسی هر چه به ذهنش رسید را به زبان بیاورد».
“سپاه محدود نخواهد شد”
حذف نام سپاه از فهرست گروههای تروریستی وزارت خارجه آمریکا از درخواستهای کلیدی ایران برای بازگشت به توافق برجام است. این خواست با مخالفت جدی در آمریکا روبرو شد و اکنون یکی از موانع برای رسیدن به توافق است.
سخنران پیش از احمد خاتمی حسن حسنزاده فرمانده سپاه محمد رسولالله تهران بزرگ بود که به کسانی که از تحریم سپاه دفاع میکنند حمله کرد.
او گفت: «این روزها صحبت از محدود کردن سپاه پاسداران میشود. به تمام دشمنان و عناصر داخلی خودفروخته و فرومایه و کسانی که با تفکر پوسیده غربگرایانه مطالبی را بیان میکنند میگویم سپاه در هیچ زمان و مکانی محدود نخواهد شد، سپاه معادل ملت ایران و انقلاب اسلامی است و تحریم سپاه یعنی تحریم ملت ایران».
یکی از کسانی که آماج لحن تهدیدآمیز فرمانده سپاه قرار گرفته، فائزه هاشمی، سیاستمدار و نماینده پیشین مجلس است که با خروج نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی وزارت خارجه آمریکا مخالفت کرده و آن را به ضرر جامعه ایران دانسته است.
او چند روز پیش در یک اتاق کلابهاوس گفت: «روز به روز فعالیت سپاه هم از نظر حوزه کاری و هم از نظر کمیت، گسترش بیشتری پیدا میکند و احتمال بازگشت آن را به پادگانها سختتر میکند. بنابراین شاید تنها کاری که بازگشت سپاه را به پادگانها ممکن کند، این است که همین تحریمها باقی بماند». به دنبال این سخنان کارزار گستردهای از سوی تندروها علیه او شروع شد.
اختلافات بسیاری باقی است
تیم مذاکرهکننده وزارت خارجه ابراهیم رئیسی تاکنون بارها از پیشرف مذاکرات احیای برجام سخن گفته و به فاصله کوتاهی اعلام کرده که اختلافات بسیاری باقی است. طرف غربی نیز بهکرات از نزدیک شدن به توافق سخن گفته، اما تاکید کرده این ایران است که باید گام نهایی را برای دستیابی به توافق بردارد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در تازهترین نشست خبری خود گفته در مذاکرات برجام گشایش جدیدی رخ نداده و رسیدن به توافق “بسیار نامشخص” است. او نیز بر اختلافهای حل نشده زیادی تاکید کرده است.
بسیاری ناظران نسبت به خواست واقعی حکومت ایران برای دستیابی به یک توافق تردید دارند. این در حالی است که زندگی اقشار وسیعی در جامعه گروگان وضع کنونی است. احمد خاتمی در خطبه نماز جمعه به یکی از معضلات طاقتفرسای وضع موجود یعنی گرانی اشاره کرد و گفت: «مسئولان باید تدابیر موثرتری برای مقابله با مشکلات مردم بیابند تا مردم آرامش پیدا کنند. مردم نمیتوانند فرداروزشان را پیشبینی کنند و این موضوع ناآرامی ایجاد میکند.»
یک روز قبل از این سخنان گروه دیگری از معلمان بازداشت شدند. معلمان، بازنشستگان، مالباختگان، کارگران صنایع مختلف از جمله نفت و پتروشیمی ایران ماههاست در تجمعات سراسری خود به فشارهای اقتصادی اعتراض میکنند.