
درگذشت ژیوار حاجبی، رپر سرشناس ایرانی-آلمانی با نام هنری Xatar، در سن ۴۳ سالگی، شوک بزرگی به دنیای موسیقی هیپهاپ آلمان وارد کرد. او نهتنها یکی از چهرههای برجسته سبک گنگستر رپ در اروپا بود، بلکه زندگیاش، ترکیبی پرتنش و الهامبخش از هنر، مقاومت، تبعید و تعهد اجتماعی بود.
ژیوار حاجبی در سال ۱۹۸۱ در شهر سنندج، در خانوادهای کُرد به دنیا آمد و در چهار سالگی به همراه خانوادهاش به آلمان پناهنده شد. او در محلههای مهاجرنشین شهر بن بزرگ شد؛ جایی که تبعیض نژادی، فقر، نابرابری و فشار اجتماعی بخش جداییناپذیر زندگی روزمره بود. این شرایط، به شکلگیری صدای اعتراضیاش در قالب موسیقی هیپهاپ کمک کرد. او نخستین آلبوم خود با نام Alles oder nix (همه یا هیچ) را در سال ۲۰۰۸ منتشر کرد که با استقبال گسترده جوانان طبقه فرودست در آلمان روبرو شد.
اما نقطه عطف زندگی Xatar، ماجرای سرقت مسلحانهای بود که به زندانی شدن او انجامید. در حالی که در زندان به سر میبرد، با قاچاق تجهیزات ابتدایی ضبط صدا به داخل سلولش، توانست بهصورت مخفیانه آلبومی ضبط کند؛ کاری بیسابقه و جسورانه که در تاریخ موسیقی آلمان ثبت شد. این آلبوم بعدتر پس از آزادی او منتشر شد و بازتاب وسیعی در میان مخاطبان و رسانهها پیدا کرد.

ماجرای زندگی پر فراز و نشیب او بعدها دستمایه ساخت فیلمی سینمایی با عنوان Rheingold به کارگردانی فاتح آکین در سال ۲۰۲۲ شد. این فیلم که بر اساس زندگینامه Xatar ساخته شده، روایتی دراماتیک و واقعگرایانه از زندگی او از سنندج تا زندان آلمان و سپس تا صحنه موسیقی بینالمللی است. فیلم Rheingold بهویژه به مسئله هویت مهاجر، سرکوب فرهنگی، و نبرد فردی یک نسل میان خشم، خلاقیت و مبارزه برای دیده شدن میپردازد.
Xatar پس از آزادی، به چهرهای تأثیرگذار در عرصه اجتماعی و فرهنگی بدل شد. او با تأسیس کمپانی Alles oder Nix Records به حمایت از هنرمندان جوان مهاجر پرداخت و چند پروژه اجتماعی برای جوانان در معرض خطر در مناطق حاشیهنشین کلن راهاندازی کرد. صدای او دیگر فقط صدای خیابان نبود؛ بلکه ندای فرصت، بازسازی، و اتحاد در دل بحران بود.
او همچنین بارها در رسانهها از هویت کُردی خود سخن گفته و در جریان حملات ارتش ترکیه به مناطق کردنشین، مواضع روشنی در حمایت از حقوق کردهای ترکیه و سوریه اتخاذ کرده بود. او از جمله هنرمندانی بود که بدون محافظهکاری، در کنار مردم کُرد ایستاد و در آثارش بهروشنی به این تعلق خاطر فرهنگی و سیاسی اشاره داشت.
ژیوار حاجبی، فراتر از یک رپر، صدای یک نسل و نماد مقاومت در برابر تبعیض و حاشیهنشینی بود. علت دقیق مرگ او هنوز اعلام نشده، اما بیتردید، میراث هنری و اجتماعیاش برای نسلهای بعدی الهامبخش خواهد بود.